Precisiewatermanagement: onderwaterdrains met putbemaling
Onderwaterdrains dragen bij aan vermindering van maaivelddaling en verbetering van de draagkracht. Peilbeheer met onderwaterdrainage vraagt echter om een slimme (en snelle) manier van sturing van het grondwaterpeil. Een oplossing hiervoor is Drukdrainage: het aansluiten van onderwaterdrains op een put waarin het peil met behulp van een pomp onafhankelijk van het slootwaterpeil opgezet kan worden. In praktijkonderzoek op locatie van KTC Zegveld wordt het effect van onderwaterdrains met putbemaling op het grondwaterstandverloop en de water aan- en afvoer onderzocht.
Met onderwaterdrains hebben percelen in voor- en najaar een betere draagkracht en houden ze in de zomer meer vocht vast. De effectiviteit is echter in hoge mate afhankelijk van het slootwaterpeil. Met drukdrains kan de agrariër de grondwaterstand in zijn percelen onafhankelijk van het slootwaterpeil actief sturen. Zo is de grondwaterstand nauwkeuriger te regelen. Hogere grondwaterstanden in de zomer zorgen ervoor dat minder veen oxideert, waardoor de bodemdaling verder wordt beperkt. Er zijn minder emissies naar de lucht (broeikasgassen) en het water. Agrariërs hebben het voordeel dat, indien er nat- of droogteschade dreigt te ontstaan, zij een tool hebben om het grondwaterniveau te kunnen sturen.
In het praktijkonderzoek op locatie van KTC Zegveld wordt op 4 percelen drukdrainage, traditionele onderwaterdrainage en ongedraineerd met elkaar vergeleken. De grondwaterstand wordt actief gestuurd op een niveau van 30 à 35 cm beneden maaiveld. Deze hoogte is in eerder onderzoek vastgesteld als optimaal compromis tussen voldoende draagkracht en minimale bodemdaling voor de percelen van KTC Zegveld. Het peil in de putten is afhankelijk gesteld van de actuele grondwaterstand; bij een dalende grondwaterstand worden de pompputten hoog ingesteld en bij een stijgende grondwaterstand laag. In het eerste meetjaar bleek al dat met drukdrainage het mogelijk is om de grondwaterstand op het gewenste peil (ca -35 cm t.o.v. maaiveld) te handhaven, beter dan met traditionele onderwaterdrainage of zonder drainage. Ook werd wateroverlast door hevige regen weer sneller afgevoerd. Zowel nat- als droogteschade kunnen hiermee worden voorkomen. De resultaten van het eerste meetjaar zijn hier te vinden. Ook in het tweede meetjaar worden tot nu toe vergelijkbare uitkomsten gezien. Gezien deze resultaten wordt door de onderzoekers ingeschat dat met drukdrainage de bodemdaling met 75% beperkt kan worden, bij gelijke grasopbrengsten.
Lees ook het artikel ‘Sturen met Water levert veel op; meer dan bodemdaling’ uit het vaktijdschrift Bodem.