Interview
Kees de Jong is melkveehouder in het dorp Hoogblokland in de Alblasserwaard met 120 koeien op 80 hectare.
Hij beschrijft zichzelf als de bemoeial als het gaat om vraagstukken over het gebied en op het snijvlak van de politiek. “Ik ben een bellende boer”, zegt hij.
Op het kaartje van Van der Wal was hij ingetekend voor 12 procent en dat haalt hij makkelijk met zijn extensieve bedrijf. Wel heeft hij de ambitie om nog meer stappen te maken naar meer duurzaam ondernemen.
Hij doet veel aan Agrarisch Natuurbeheer, ANLb en is ook voorzitter van het Agrarisch Collectief Alblasserwaard/Vijfheerenlanden.
Als jong bestuurder van de agrarische jongeren in het WLTO kwam hij al voor vergaderingen over de vloer bij het VIC, dat toen nog onderdeel was van de WUR. “Wat er gebeurde aan onderzoek kreeg ik niet zo mee, maar het voelde altijd wel als van ons.”
Toen de proefboerderij dreigde te worden opgeheven werd hij benaderd of ze vanuit het collectief de proefboerderij wilden redden door aandelen te kopen. “We hebben er toen lang over gesproken. Te lang, want uiteindelijk was het al voor elkaar”, blikt hij terug.
In de verzelfstandiging van het VIC roemt hij de positie van Frank Lenssinck en de aanjaagfunctie van het VIC. “Frank kwam over het project ‘Roterend Standweiden’ langs, om erover te sparren. Uiteindelijk heeft de hele Nederlandse melkveehouderij het overgenomen en is het geïmplementeerd in het onderwijs en daar heeft Frank echt aan bijgedragen.”
En ja, natuurlijk moest de melkveehouder wel even wennen aan Frank z’n directe werkwijze, maar Lenssinck is wat hem betreft een echte innovator, pionier en van de confrontatie. En ook in de nieuwe man bij het VIC herkent De Jong deze eigenschappen.
Bovendien moet je volgens hem ook extreme dingen onderzoeken wil je baanbrekende uitvindingen doen.
De Jong kreeg als melkveehouder dankzij het VIC ook steeds meer vat op de onderzoeken over bodemdaling, grasland management, biodiversiteit, natte teelten en waterpeilen. “Mijn nieuwsgierigheid was gewekt. Het VIC moest natuurlijk zijn bestaansrecht bewijzen en werd daarin links en rechts gesteund.”
Hij is ervan overtuigd dat de ontwikkeling naar zelfstandigheid het VIC goed heeft gedaan. De Jong: “Ze gingen verkennen wat er moest gebeuren in de veenweidegebieden en voeren daarbij niet meer op de automatische piloot.”
Hij zit ook in de klankbordgroep voor de Hoogwaterboerderij en is zeer te spreken over het onderzoek naar Boeren op Hoogwater. De Jong: “Het is lastig om de waterpeilen op 20 -mv te halen. We moeten echt zorgvuldig onderzoek doen. En dus niet alleen naar de verdienmodellen, maar ook of het technisch kan.”
“Jammer dat ze er in Friesland niet eerder mee zijn gekomen. Kijk eens op de kalender, het is al gauw 2030 hè!”
Richting de toekomst zou De Jong graag zien dat er specifiek gebiedsgericht onderzoek komt naar de verschillende veenweidegebieden. De veenbodem, de grondwaterstanden, die zijn overal anders en dan heeft hij het nog niet over hoog- en laagveen. Het VIC Friesland komt wat hem betreft te laat, maar beter laat dan nooit geeft hij toe. “Jammer dat ze er niet eerder mee zijn gekomen. Kijk eens op de kalender, het is al gauw 2030 hè!”
Nog even terug naar de legitimiteit van het VIC. Die staat wat De Jong betreft buiten kijf. “Passende antwoorden vinden door middel van onderzoek naar de vraagstukken van deze tijd, denk aan bodemdaling, biodiversiteit, broeikasgasemissies… noem het hele riedeltje maar op. En dat is ontzettend knap”, zegt hij. En ja, hij hoopt echt op een toekomstperspectief voor de sector. “Dat er met een goed verdienmodel geboerd kan worden op veen.”
Interview
“Het is echt heel knap wat het VIC en KTC hebben bereikt en een groot compliment voor iedereen die eraan heeft meegewerkt.’’ Aan het woord is Annemieke Hol, weduwe van oud KTC-voorzitter Gert Kastelijn. In het begin bij de oprichting van het VIC en KTC ging alles van een leien dakje. Het waren gelijkgestemden, iedereen gunde elkaar alles en het ging in volle vaart vooruit, vertelt ze.
De beide organisaties zijn volgens haar met elkaar verweven, maar ook onafhankelijk. Ze maken ieder een eigen afweging met verschillende spelers. Hol: ”Na die mooie beginjaren werd de samenwerking steeds lastiger omdat er veel speelde, dat niet werd uitgesproken. Het ging uiteindelijk schuren en het onderlinge vertrouwen nam af’’, signaleert ze. Ze vindt dat dat vertrouwen weer terug moet komen. “Het VIC zou als bron van ideeën het onderzoeksverhaal meer moeten uitleggen aan de boeren; welke proeven bedenken we en hoe ziet dat er dan uit? Het KTC moet zeker geen stap achteruitzetten, maar blijven experimenteren. Ook als iets niet lukt is dat een waardevol gegeven omdat je het dan kunt afvinken.’’
Bovenal hoopt ze dat het VIC zijn vernieuwende rol behoudt en het KTC blijft bedienen van onderzoek. Annemieke Hol: “Dat ze elkaar weer vinden in hun kracht. Dat is ook in het belang van de boeren in het veenweidegebied.’’
Lees alle interviews:
-
Han Weber
Burgemeester van Zuidplas, vanaf de start betrokken bij het VIC
-
Patrick Poelmann
Voormalig dijkgraaf van Stichtse Rijnlanden en gedeputeerde van provincie Noord-Holland, vanaf de start betrokken bij het VIC
-
Jan Heijkoop
Bestuursvoorzitter Veenweiden Innovatiecentrum
-
Douwe Jonkers
Programmamanager Veen, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
-
Jan van Weperen
Wethouder landbouw, natuur en water van de gemeente Ooststellingwerf
-
Bert de Groot
Hoogheemraad van waterschap De Stichtse Rijnlanden
-
Rob Ligtenberg
Programmamanager veenweiden voor provincie Zuid-Holland
-
Janny Gerritsen
Beleidsadviseur bodemdaling van provincie Noord-Holland
-
Hans Mankor
Beleidsmedewerker van de provincie Utrecht
-
Henny de Jong
Gebiedscoördinator Uitvoeringsprogramma Landelijk Gebied voor provincie Utrecht
-
Douwe Hoogland
Gedeputeerde van provincie Friesland
-
Kees Slingerland
Voorzitter van het KTC
-
Kees de Jonge
Directeur Food & Agri Metropool Amsterdam (Rabobank Groep)
-
Joost Samsom
Biologisch melkveehouder en voorloper uit Wilnis
-
Bart Crouwers
Initiatiefnemer van The Cranberry Company
-
Kees de Jong
Melkveehouder in het dorp Hoogblokland in de Alblasserwaard
-
Annemieke Hol
Weduwe van oud KTC-voorzitter Gert Kastelijn
-
Monique Bestman
Onderzoeker bij het Louis Bolk Instituut
-
Jeroen Pijlman
Onderzoeker bij het Louis Bolk Instituut