Start Boeren op Hoog Water
Beginnen met een programma en het startmoment al moeten uitstellen; daar ga je in je planning niet vanuit. Toch is de opening van de Hoogwaterboerderij doorgeschoven. Natuurlijk was de Coronadreiging de belangrijkste reden. Maar ook de uitzonderlijke natte weersomstandigheden begin 2020, waardoor we niet konden laten zien wat we wilden laten zien. Dat laatste maakt weer eens extra het belang van een proeflocatie duidelijk: In de praktijk ondervinden wat kan en niet kan. Aanpassen en meebewegen.
Onderzoek en praktijk
De Hoogwaterboerderij is proeflocatie voor het programma Boeren bij Hoog Water. Komende jaren gaan we hier de mogelijkheden ontdekken en verkennen voor een economisch haalbaar bedrijfsmodel met melkvee bij een hoog grondwaterpeil. Met minimaal gebruik van kunstmest en krachtvoer. Daarbij zetten we in op een grondwaterstand van 20 centimeter beneden maaiveld omdat deze grondwaterstand -volgens de huidige inzichten van deskundigen- zorgt voor een minimale uitstoot van emissies uit de veenbodem. Of dat voor het westelijke veenweidengebied ook geldt en ook nog in een rendabel bedrijfssysteem past, willen we ontdekken, uittesten en laten zien door in de praktijk aan de slag te gaan op de Hoogwaterboerderij van KTC Zegveld. De inzet is een blijvende rol voor landbouw onder natte omstandigheden. De vraag is: kan het en wat levert het op voor boer, bodem, lucht en water?
Opening valt in het water
Natte omstandigheden waren er zeker. In de aanloop naar de eerder geplande openingsdatum van 19 maart was dat op alle fronten merkbaar, vertelt Peter ten Haken, bedrijfsleider van de Hoogwaterboerderij. “Door de extreem natte weersomstandigheden en bodem konden we de logistieke aanpassingen, zoals bijvoorbeeld kavelpaden, nog niet realiseren. Deze aanpassingen zijn nodig om het gescheiden beweiden van de diverse koeienrassen mogelijk te maken. Een belangrijk onderdeel van het onderzoek is namelijk om te meten wat de verschillen zijn tussen de rassen (Holstein, Jersey en Blaarkop) bij hoog water. Dat maakt de aanpak en het effect van Boeren bij Hoog Water zichtbaar. En een koeiendans zat er al helemaal niet in! Wél hebben we ondanks het slechte weer, de windmolen geplaatst die de energie voor het watersysteem verzorgt.”
Adaptiviteit in de praktijk
Dat zaken anders lopen dan gepland of verwacht, is natuurlijk niks nieuws. De agrarische sector heeft vaak genoeg te maken met veranderingen. Of dat nu komt door aangepast beleid of nieuwe inzichten. Maar elke verandering heeft impact op een bestaande situatie. En vraagt om aanpassingsvermogen. Daarom is het zo belangrijk dat een verkenning naar een echt nieuwe situatie, zoals boeren bij een grondwaterstand rond 20 centimeter beneden maaiveld, op een proeflocatie gebeurt. Dat alles wat mee of tegen zit, eerst in een proefsetting uitgebreid wordt getest, ervaren en geanalyseerd. En over resultaten en inzichten open wordt gecommuniceerd. Zodat we ontdekken of en hoe landbouw onder natte omstandigheden haalbaar is.
Meer weten over Boeren bij Hoog Water? U kunt contact opnemen met Frank Lenssinck via frank@veenweiden.nl of kijk op http://www.ktczegveld.nl/hoogwaterboerderij