Feiten en nieuwe inzichten Sturen met water
Sturen op nutriënten is het eerste veldexperiment binnen Sturen met Water. Alle metingen binnen het project ‘Sturen op nutriënten’ op de proefpercelen van Coöperatie KTC Zegveld zijn afgerond en worden nu geanalyseerd. Deze feiten leveren nieuwe inzichten op als het gaat om de relatie tussen grondwaterstand en nutriëntenhuishouding. En zijn daarmee van groot belang voor gesprekken en besluitvorming over herontwerp van watersysteembeheer.
Sturen met Water is een systeeminnovatie rondom waterbeheer, waarbij de grondwaterstand actief per perceel/groep percelen geregeld kan worden. De technische meerwaarde en de praktische haalbaarheid hiervan wordt onderzocht via het project ‘Sturen op nutriënten’ Bovendien wordt specifiek aandacht besteed aan de governance in het project ‘Vormgeven aan Sturen met water ’ (voorheen Modelpolder genoemd).
Sturen op Nutriënten
In 2014 is gestart met het project Sturen op Nutriënten waarin kennis wordt ontwikkeld rondom de beschikbaarheid van nutriënten als gevolg van een dynamisch peilbeheer. De metingen van de grondwaterstanden en nutriëntenhuishouding op de drie percelen van Coöperatie KTC Zegveld zijn inmiddels afgerond. Het is voor het eerst dat zo vaak en zo veel de grondwaterstand, bodemtemperatuur en beschikbaarheid aan nutriënten zijn gemeten. Alle metingen vanuit de verschillende situaties (met en zonder onderwaterdrainage en een laag, hoog en dynamisch slootpeil) worden nu door Acacia Water geanalyseerd. Daarmee komen er wetenschappelijke feiten beschikbaar als het gaat om de relatie tussen grondwaterstand en nutriëntenhuishouding. De eerste resultaten worden begin januari met de belangrijkste stakeholders binnen watersysteembeheer besproken. En dienen als kennisimpuls bij de bijeenkomst in februari over het herontwerp van watersysteembeheer.
Vormgeven aan Sturen met water
Afgelopen half jaar zijn diverse groepen melkveehouders op excursie geweest naar de provincie Brabant om te kijken naar peil-gestuurde drainage en daarover in gesprek gegaan met collega’s. Reflectie uit het veld en inzichten van anderen zijn belangrijke input voor Vormgeven aan sturen met water, waarbij in samenspraak met alle stakeholders een andere manier van waterpeilbeheer in het Veenweidengebied wordt ontwikkeld. Als het gaat om sturing van grondwaterpeil per perceel, is er technisch gezien al het nodige bekend. Het is vooral de uitdaging om het zó te organiseren, dat de doelen worden bereikt en er geen ongewenste neveneffecten en nieuwe risico’s ontstaan. Daarvoor zijn middels interviews belangen, zorgen, wensen en ambities bij de stakeholders opgehaald. Volgens Bram Bos van Wageningen UR en projectleider van Vormgeven aan sturen met water, blijkt uit de interviews dat betrokkenen de bestaande doelen van het watersysteem niet ter discussie stellen, maar zelf wel belangrijke aanvullingen hebben. Deze verschillen per stakeholder: voor provincies en waterschappen zijn het vertragen van de veenafbraak en bodemdaling, het verlagen van de systeemkosten en het verhogen van de waterkwaliteit cruciaal. Melkveehouders vinden het vooral belangrijk dat hun land op tijd berijdbaar, beweidbaar en bewerkbaar is. Natuurorganisaties hebben gemengde gevoelens omdat zij vrezen voor intensivering van het landgebruik, wat een risico kan zijn voor biodiversiteit en de weidevogelstand. De komende periode wordt gestart met het ontwerpproces, waarin al deze invalshoeken bij elkaar worden gebracht.
Vooruitblik 2016
Als het gaat om Sturen met water is het niet langer de vraag of we ‘iets’ moeten doen, maar vooral wat en hoe. In het eerste kwartaal van 2016 start op het KTC in Zegveld een experiment met drukdrains als opstap naar een echte pilot rond Sturen met water. Verder is het duidelijk geworden dat er vanuit verschillende invalshoeken behoefte is aan het herontwerp van de veenweidensloot. Minder bagger en afkalving, meer berging, betere waterkwaliteit en meer biodiversiteit. In de volgende nieuwsbrief meer hierover.
Meer informatie: Erik Jansen | erik@veenweiden.nl