Waarom?
Om de klimaatdoelstellingen in de veenweidegebieden te halen wordt gekeken naar innovatieve maatregelen, zoals het onderzoek naar natte teelten voor biobased bouwen, als alternatief voor melkveehouders in het veen. Eén van die teelten is de productinnovatie van de wilg.
Hypothese
- Er is een ‘markt’ voor grootschalige wilgenteelt en daarmee is deze natte teelt een kansrijk (alternatief) verdienmodel voor melkveehouders op veen.
- Wilgen in Business is een oplossing voor maatschappelijke vraagstukken, rond klimaat, milieu en biodiversiteit en draagt bij aan een circulaire samenleving.
- Wilgenteelt op veengrond met een hoge grondwaterstand (om broeikasgasemissies te beperken) is mogelijk en minimaal even rendabel dan teelt op andere gronden
Meer over Wilgen in Business
Aanpak
In het programma VIPNL Natte Teelten wordt de teelt van wilgen nader onderzocht, als onderdeel van het VIC project Wilgen in Business. Binnen dat project gaat het om de vraag of het mogelijk is een volledig en grootschalige keten – van teelt tot toepassing – in het veenweidegebied op te zetten.
De focus ligt op grootschalige productie (1000 ha) van wilgentenen in plaats van het inzetten van wilgen als buffer- of vanggewas of in klassieke grienden. Deze productie kan plaatsvinden op volledige akkers of op brede bufferstroken.
Boeren kunnen de wilgentenen zelf verwaarden door ze te drogen en samen te binden als zogenaamde ‘wiepen’: samengebonden strengen. De wilgentenen kunnen worden gebruikt als biobased materiaal in de woning- en utiliteitsbouw, en infrastructuur. Maar ook als fundering voor fietspaden en polderwegen.
Om van wilgen écht een maatschappelijk succes te maken is het van belang dat wilgenteelt bijdraagt aan de andere doelen voor veen: geen bodemdaling, geen netto bruto uitstoot CO2 en methaan, geen negatieve effecten op de waterkwaliteit.
Om hier op te monitoren zijn (referentie) proefvelden ingericht. Deze data zijn van belang voor het bepalen van de MilieuKostenIndicator (MKI) van wilg. De MKI wordt door het transitieprogramma Building Balance ontwikkeld.
Winstwaarschuwing
De proefvelden van Wilgen in Business zijn aangelegd; de startfase om te ontdekken of teelt van Wilgen onder natte omstandigheden lukt. Het is dus nog te vroeg voor conclusies over haalbaarheid en/of het op gang brengen van een grootschalige keten.
Downloads
Afbeeldingen
Resultaten
Aanleg wilgenproef voor onderzoek op het VIC-Innovatieveld
Wilgen in Business is door Provincie Zuid-Holland gekozen als een van de zes zogenoemde doorbraakprojecten voor het Vernieuwingsnetwerk Biobased Bouwen. De daaraan gekoppelde financiële ondersteuning maakt de volgende innovatiestap mogelijk.
Dat betekent onderzoek naar de ontwikkeling van enkele (marktrijpe) keten concepten. En het biedt tevens de mogelijkheid om te experimenteren met proefveldjes met verschillende soorten wilgen op het VIC- Innovatieveld in Zegveld. Zo komt er een funderingsonderzoek – een kavelpad met verschillende pakketten wilg- om getallen over sterkte en zetting boven water te krijgen. Die waardes zijn er nog niet en wel van belang om mee te dingen met aanbestedingen vanuit de overheid.
De provincie Zuid-Holland heeft de ambitie om tussen 2022 en 2030 250.000 woningen te bouwen. Eén van de manieren om te bouwen met een lage milieu-impact is door biobased bouwmaterialen te gebruiken.
In de transitie agenda worden natte teelten, zoals lisdodde maar zeker ook wilg als Nieuwe Landbouw in het Veenweidegebied genoemd. Als motor voor circulaire economie, waarbij de kleinschalige verwerking (=het maken van wiepen) bijdraagt aan een economisch vitaal platteland.
En er zijn met deze prille productinnovatie meer successen geboekt. Zo zijn de eerste kleinschalige toepassingen van wilgentenen een feit. De wiepen zijn door Van Aalsburg BV gebruikt in fundatiematten in wegen en als fundament van het fietspad langs de Krabbbenplas in Vlaardingen. En ook bij de herinrichting van de Starrenplas in Leidschendam.