Waarom?
We willen verkennen of er voedselgewassen zijn die op veen rendabel geteeld kunnen worden, rekening houdend met maatschappelijke opgaven. En of deze gewassen geschikt zijn als voedsel voor mens én dier. We richten ons op drie varianten: direct eetbaar voor mensen, eetbaar voor organismen die door mensen gegeten worden, en als kwaliteit verhogend element in bestaande voedselproducten zoals melk, kaas en rundvlees (denk aan smaak, diergezondheid of het stimuleren van betere milieuprestaties).
Hypothese
- Voedselproducerende gewassen zijn te telen bij een grondwaterpeil rond de -20 cm, en leveren een bijdrage aan reductie van broeikasgasemissies uit veen;
- Combinaties van voedselproducerende gewassen leveren een bijdrage aan de biodiversiteit;
- Teelt van voedselproducerende gewassen wordt rendabel door stapeling van functies (voedsel, broeikasgasreductie, toename biodiversiteit en mogelijke waterbuffering).
Meer over Veenvoedsel-veld
Aanpak
Het Veenvoedsel-veld bouwt voort op de resultaten uit de Veentuinderij (2021-2023). Uit de Veentuinderij komen een aantal gewassen naar voren die succesvol lijken en een aantal gewassen (twijfelgewassen) die met een aantal aanpassingen mogelijk ook succesvol kunnen worden. Om deze twee categorieën verder te verkennen, wordt vanaf voorjaar 2024 de Veentuinderij omgezet naar een Veenvoedsel-veld waarin bij divers waterpeil wordt geëxperimenteerd op een groter oppervlak: van 4-8 vierkante meter per gewas naar 10-20 vierkante meter per gewas in het Veenvoedselveld.
Succesvolle gewassen (kanshebbers)
Het gaat hierbij om gewassen die groeien op veen onder natte omstandigheden en productie geven/dan wel de condities laten zien om tot volledige opbrengst te komen. Daarvoor wordt een nieuw veld aangelegd waarbij gestuurd wordt op een grondwaterstand van -20 cm en -40 cm. Op die manier wordt de ideale grondwaterstand voor deze gewassen verder verkend. Kunnen ze tegen fluctuaties en evt. droogte? En wat zijn de optimale omstandigheden voor de bodem en oplossingen voor het beperken van de uitstoot van broeikasgassen?
Twijfelgewassen (maar met potentie)
Deze gewassen groeien op veen onder natte omstandigheden, maar er is een beperkende factor die ervoor zorgt dat het gewas nog niet optimaal presteert en/of negatieve effecten heeft voor de veenbodem. Op het Veenvoedselveld onderzoeken we welke factoren daarbij een rol spelen. We kijken naar de plant in combinatie met grondwaterstanden (productie, groei etc.), en naar de plant in relatie tot de effecten op de bodem en/of broeikasgasemissies.
De twijfelgewassen worden in het Veenvoedselveld uitgetest onder nieuwe omstandigheden: in plaats van in de volle grond te telen wordt geëxperimenteerd met de teelt op drijvende vlotjes. Hiermee wordt gezocht naar perspectief voor gewassen waar veel bodembewerking voor nodig is (bijvoorbeeld jaarlijks planten, of bewerking van de grond bij oogst).
Nieuwe gewassen en pionieren
Naast het verder verkennen van de Veentuinderij-gewassen, gaan we de komende jaren ook pionieren met nieuwe gewassen, zoals veredelde soorten van bestaande gewassen. Denk aan meerjarige mais, meerjarige rijst en meerjarige graansoorten. Hierover gaan we met veredelaars in gesprek.
Winstwaarschuwing
De ontwikkeling van veenvoedselgewassen bevindt zich nog in een zeer pril (conceptueel) en kleinschalig stadium. Er zijn nog veel experimenten en onderzoeken nodig voordat van een grootschaliger aanpak sprake kan zijn.
Downloads
Resultaten
Het Veenvoedsel-veld is in ontwikkeling
Zodra er resultaten zijn, plaatsen we deze hier.