Waarom?
In het Klimaatakkoord (2019) ligt de nadruk op het verminderen van bodemdaling en bijhorende broeikasgasemissies in het veenweidegebied. Het afdekken van veen met een laag, waarmee als het ware een ‘deksel’ op het veenpakket wordt geplaatst, zorgt dat er minder zuurstof kan indringen in het veenpakket en veenoxidatie wordt geremd.
Hypothese
- Overlagen remt broeikasgasemissies en bodemdaling
- Met overlagen blijft de huidige manier van graslandbeheer mogelijk
- Overlagen is een alternatieve bodemmaatregel voor veenbehoud op plaatsen waar vernatting niet mogelijk is
Meer over Overlagen
Op dit moment is er nog geen nieuws over deze activiteit
Aanpak
Binnen het project wordt er geëxperimenteerd met verschillende soorten grond om de veenlaag af te dekken. Op het maaiveld wordt een laag grond opgebracht, terwijl de veengrond eronder niet wordt bewerkt. De laag opgebrachte grond heeft invloed op de vochthuishouding van de bodem en daarmee op de oxidatie van het veen. Ook kan de extra laag mogelijke negatieve gevolgen van een eventueel verhoogd slootpeil in de toekomst verminderen.
Het onderzoek is in 2023 opgestart. In de Groote Veenpolder (FRL) zijn drie demopercelen gerealiseerd en een proefperceel. Op één demoperceel is een laag van 30 cm spoelgrond uit de Noordoostpolder aangebracht. Op 2 andere demopercelen is 20 cm spoelgrond uit de Noordoostpolder aangebracht. Daarnaast is ook een demo klei in veen aangelegd waar in lijn met de overlagenproef, 2 cm klei is opgebracht. Doel hiervan is om verschillende maatregelen naast elkaar te zien. Deze demo zal worden gemonitord onder het VIPNL-programma klei in veen.
In 2023 zijn er verschillende metingen gedaan in de proef en demovelden als het gaat om opbrengsten, voederwaarde en mineralen in gras, bodemkwaliteit, bodemprofiel en beworteling.
Winstwaarschuwing
Het afdekken van de veenbodem kan op maatschappelijke weerstand stuiten. De veenbodem wordt afgedekt met klei waardoor de omstandigheden voor toplaag van de bodem verandert. Het is nog onduidelijk of het kleidek significante effecten heeft op weidevogels.
Downloads
Resultaten
Bodemfysische en chemische verschillen
De eerste metingen in 2023 laten op het gebied van grasopbrengt, bodemkwaliteit, - profiel en beworteling verschillen zien tussen overlagen en klei in veen. Elke snede is de grasopbrengst in het proefveld gemeten. Om te kijken naar beworteling, bodemprofiel en bodemleven zijn er in alle proefvelden en demopercelen profielkuilen gegraven in zowel het deel wat is overlaagd als in de controlepercelen.
Grasopbrengst
In 2023 waren duidelijke verschillen te zien tussen de verschillende behandelingen. De klei in veen proefvelden hadden de hoogste opbrengsten, gevolgd door de controlepercelen. De opbrengsten van de overlaagde proefvelden met klei en zand bleven wat achter, dit kan komen door verschil in nutrienten beschikbaarheid en ook door opbouw van de nieuwe graszode. Dit zal komende jaren verder worden gevolgd.
Bodemkwaliteit
Door het overlagen zijn er sterke verschillen in de bodem in de toplaag in bodemfysische en chemische samenstelling. In diepere bodemlagen zijn er minder meetbare verschillen, wel zijn ook hier verschillen in vochtgehalte en nutrienten (met name stikstof en fosfor) te meten.
Bodemprofiel en beworteling
Het bodemprofiel verschilt zichtbaar in de toplaag. De bewortelingsdiepte en intensiteit en hoeveelheid wormengangen in de bodem verschillen weinig tussen de verschillende behandelingen
Resultaten op broeikasgasemissies zijn nog niet gemeten. De verwachting is dat het afdekken van de bodem met klei een gunstig effect heeft, omdat zuurstof moeilijker kan toetreden tot de veenbodem en er ook minder verdamping plaatsvindt, waardoor het grondwater minder ver uitzakt in de zomerperiode.