Verspreiden van bagger op het land in klei- en veengebieden

Bij het onderhoud van watergangen komt veel baggerspecie vrij, waarvoor een bestemming moet worden gevonden. De gemakkelijkste procedure is die waarbij de baggerspecie direct op aanliggende percelen wordt verspreid en dit werd en wordt dan ook als meeste toegepast. Voor de baggerspecie die vrijkomt bij het onderhoud van alle watergangen geldt een ontvangstplicht. Aangrenzende grondeigenaren zijn verplicht om de vrijkomende baggerspecie op hun percelen, die grenzen aan een watergang, te ontvangen. Baggerspecie werd in het verleden gezien als een nuttig product, omdat het de bodemstructuur kan verbeteren en een bemestende waarde heeft. Bagger is ook goed bruikbaar voor het egaliseren van percelen. Sinds bekend is dat baggerspecie verontreinigingen kan bevatten staat het gebruik van baggerspecie meer ter discussie.

In het huidige baggerbeleid kan en mag de te verspreiden baggerspecie ook kleine hoeveelheden aan verontreinigende stoffen bevatten. Dit leidt tot discussies of verspreiden van licht verontreinigde baggerspecie een milieu-hygiënisch verantwoorde methode is. Dit onderzoek is opgezet om:

• Op praktijkschaal na te gaan of op dit moment de praktijk van het verspreiden van licht verontreinigde bagger meetbare effecten heeft veroorzaakt.
• Aan te geven wat er in de toekomst kan worden verwacht bij voortzetting van de huidige praktijk.

De resultaten van het onderzoek worden gebruikt bij de evaluatie van het Besluit Bodemkwaliteit en om te komen tot aanbevelingen voor een toekomstig en duurzaam beleid voor het verspreiden van de baggerspecie die vrijkomt bij het onderhoud van het watersysteem in Nederland. De belangrijkste conclusie van het onderzoek is dat de uitvoering van het verspreidingsbeleid van baggerspecie, waarbij baggerspecie wordt verspreid over aanliggende percelen, tot nu toe niet heeft geleid tot dusdanige verslechtering van de bodemkwaliteit in klei- en veengebieden, dat het huidige landbouwkundig gebruik niet meer mogelijk is of gevaar loopt. Het Besluit Bodemkwaliteit staat verspreiding toe van baggerspecie met een hogere concentratie aan verontreinigingen dan tot nu toe meestal is verspreid. Wordt deze ruimte gebruikt, dan is op langere termijn verslechtering van de bodemkwaliteit wel mogelijk. Op basis van het onderzoek worden diverse 10 Alterra-rapport 2282 aanbevelingen voor het beleid gemaakt. De belangrijkste aanbeveling is om de verspreidingscriteria uit het Besluit Bodemkwaliteit aan te scherpen en/of voor aanvullende stof specifieke criteria te stellen.

Rapport downloaden van de Alterra website

Harmsen, J., R.P.J.J. Rietra, J.E. Groenenberg, J. Lahr, A van den Toorn en H.J. Zweers
2012
Wageningen, Alterra, Alterra-Rapport 2282